طبق تحقیقات مختلف محققان و دانشمندان ویتامین ها نقش حیاتی برای سلامت انسان داشته و وجود آنها در بدن برای ادامه بقا لازم و ضروری است. ویتامین‌ها به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ برخی محلول در آب و برخی محلول در چربی هستند.
از طرفی بهترین راه دریافت این ترکیبات موثر رعایت تنوع و تعادل در برنامه غذایی و استفاده مناسب از تمام گروه‌هایی غذایی به ویژه میوه‌ها و سبزیجات است. کمبود ویتامین‌ها در بدن، علائم متفاوتی ایجاد می‌کند که گاهی بسیار خفیف و گاهی خطرناک و غیرقابل جبران است. از این رو می‌توان به نقش حیاتی آنها پی برد. نشانه‌های کمبود، با توجه به نوع هر ویتامین در نقاط خاصی از بدن ظاهر می‌شوند.
ویتامین A
ویتامین A در کبد ذخیره می‌شود و کمبود آن در مدت زمان کوتاه، عارضه‌ای ایجاد نمی‌کند چون کبد در مواقع ضروری مقادیر زیادی از آن را برای استفاده بدن آزاد می‌کند. برخی از بیماری‌ها مثل اختلالات جذب و اسهال چرب باعث می‌شوند، کبد نتواند میزان کافی از این ویتامین راجذب کرده و در نتیجه فرد دچار علائمی از کمبود این ویتامین می‌شود.
این علائم عبارت‌اند از اختلال در بینایی و شب کوری، اختلال باروری به ویژه در جنس مذکر، سقط خود به خود، کم خونی و اختلال در سیستم ایمنی .
✅👈ویتامین A: برای تقویت بنیه دفاعی، بینایی، سلامت پوست، رشد دندان ها و کیفیت استخوان ها ضروری است. پروبادى نیاز روزانه: ۸/۰ تا ۱/۱ میلی گرم. منابع: میوه ها و سبزیجات نارنجی و زرد رنگ، لبنیات، زرده تخم مرغ، ماهی، جگر، سبزی های دارای برگ پهن و سبز تیره
ویتامین D
ویتامین D توسط نور خورشید در بدن ساخته می‌شود و در مناطقی که نور خورشید کمتر به زمین می‌تابد، کمبود این ویتامین بیشتر مشاهده می‌شود و با علائمی مثل پوکی استخوان در بزرگسالان و نرمی استخوان در کودکان در حال رشد بروز می‌کند.
براساس آخرین تحقیقات، این ویتامین در پیشگیری از ابتلا به افسردگی و برخی از سرطان‌ها موثر است. همچنین نقش ویتامین D در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ام اس هم از دیگر نتایج این تحقیقات است.
✅👈ویتامین D: کاهش مقدار آن در بدن سبب اختلال در سیستم ایمنی، دردهای ناحیه کمر، پا و لگن، پوکی و شکنندگی استخوان ها و دندان ها می شود. نیاز روزانه: ۱/۱ میکروگرم. منابع: روغن ماهی یا دقایقی نور خورشید صبحگاهی
ویتامین E و K
اگرچه کمبود ویتامین E و K چندان شایع نیست اما عوارضی از کمبود این دو ویتامین در مواردی که این کمبود، شدید باشد، گزارش شده است. این نشانه‌ها عبارت‌اند از اختلال در انعقاد خود و شکستگی‌های استخوانی. درباره کمبود ویتامین E هم می‌توان به اختلالات عصبی، عضلانی و تولید مثل اشاره کرد.
✅👈ویتامین E: کمبود آن باعث کاهش مقاومت سلول های بدن، کیفیت و تعداد اسپرم و همچنین ابتلا به بیماری های گوناگون می شود.نیاز روزانه: ۱۱ تا ۱۵ میلی گرم. منابع: آجیل و تخمه، روغن های گیاهی، بادام زمینی، غلات سبوسدار، سبزی های دارای برگ های پهن و تیره
✅👈ویتامین K: مهم ترین نقش آن جلوگیری از لخته شدن خون و کاهش خطر سکته های مغزی و قلبی است. نیاز روزانه: ۰۶/۰ تا ۰۸/۰ میلی گرم. منابع: گوجه فرنگی و سبزی های برگ دار مثل کاهو و گل کلم
ویتامین‌های گروه B
ویتامین‌های گروه B اهمیت بالایی در حفظ انرژی بدن دارند اما این ویتامین در بدن ذخیره نمی‌شود و تامین آن از طریق موادغذایی ضروری است. البته ویتامین B۱۲ تنها ویتامین گروه B محسوب می‌شود که دارای ذخایر کبدی برای تامین نیازهای بدن به مدت ۵ تا ۷ سال بوده و تنها در گیاهخواران مطلق، کمبود آن به چشم می‌خورد.
ویتامین B۱
ویتامین B۱ یا تیامین از آن دسته ویتامین‌هایی است که کمبود آن در بدن با نشانه‌های ظاهری در پوست همراه است. این ویتامین نقش بسیار مهمی در تولید انرژی ناشی از مصرف غذاها در بدن دارد. از دیگر علائم کمبود آن می‌توان به بی‌اشتهایی، کاهش وزن و علائم قلبی و عصبی اشاره کرد.
✅👈ویتامین B1: بیشترین کاربرد آن کمک به متابولیسم و سوخت و ساز است. بخصوص در کارکرد بهینه دستگاه عصبی نقشی مفید دارد. نیاز روزانه: ۱ تا ۳/۱ میلی گرم. منابع: انواع گوشت، غلات سبوسدار، لوبیا و…
حتما بخوانید : تشک خوب چه تشکی است و چه تشکهایی برای ما مناسب هستند
مطالب بیشتر در کافه آبی دات آی آر
ویتامین B۲
ترس یا حساسیت نسبت به نور (فتوفوبیا)، سوزش، خارش و اشک ریزش چشم، کاهش شفافیت بینایی و درد و سوزش لب‌ها و زبان از جمله مهم‌ترین نشانه‌های کمبود ویتامین B۲ است. در مواقعی که شدت کمبود ویتامین بالا باشد، بروز مشکلاتی مثل شکاف و ترک خوردگی لب، شکاف در پوست گوشه دهان و شقاق گوشه لب ها، ضایعات پوستی، زبان متورم ارغوانی و افزایش رشد مویرگ‌های اطراف قرنیه چشم نیز دیده می‌شود.
✅👈ویتامین B2: بر تقویت دید چشم، سلامت پوست و سوخت وساز بدن اثرگذار است. Pb:نیاز روزانه: ۲/۱ تا ۵/۱ میلی گرم. منابع: شیر، ماست، غلات سبوسدار، انواع سبزی ها
ویتامین B۳
وقتی این علائم را در بدن خود مشاهده کردید، امکان دارد به کمبود ویتامین B۳ مبتلا شده باشید: ضعف عضلانی، بی‌اشتهایی و سوء هاضمه و ضایعات پوستی. این کمبود با تغییرات پوستی نیز بروز می‌کند به این ترتیب که نواحی از پوست که در معرض نور آفتاب هستند (دست ها، بازو، گردن و پاها) دچار ترک خوردگی، تیرگی رنگ و درماتیت پوسته ریزی‌کننده خواهندشد.
حتی گاهی کمبود نیاسین سیستم عصبی را هم درگیر می‌کند که اغلب با نشانه‌هایی مثل گیجی و منگی، التهاب عصبی و تغییرات دستگاه گوارش به شکل تحریک‌پذیری و التهاب غشای مخاطی دهان و لوله گوارش همراه است.
✅👈ویتامین B3: مفید برای هضم غذا و تقویت دستگاه عصبی. نیاز روازنه: ۱۳ تا ۱۷ میلی گرم. منابع: مغزهایی چون گردو و بادام، قارچ، انواع گوشت و شیر
ویتامین B۶
ویتامین B۶ در بدن نقش مهمی داشته و کمبود آن موجب مشکلات پوستی و عصبی در فرد می‌شود و زمانی که بدن فرد این ویتامین را به میزان کافی ذخیره نکرده باشد، دچار علائمی مانند ضعف، بی‌خوابی، نوروپاتی محیطی، التهاب زبان، التهاب حفره دهان و اختلال ایمنی سلولی خواهدشد.
✅👈ویتامین B6: به ساخت گلبول های قرمز، جذب بهتر پروتئین ها و پیشگیری از نارسائی های دستگاه عصبی کمک می کند. پروبادی:نیاز روزانه: ۲/۱ تا ۶/۱ میلی گرم. منابع: ماهی، سبزی هایی که برگ پهن دارند، ذرت، آووکادو، حبوبات، مغز بادام و گردو، تخم آفتابگردان، موز، ماهی، تخم مرغ و…
فولات
کمبود فولات یا ویتامین B۹ میتواند منجر به بروز کم خونی در بدن شود .
بررسی‌ها نشان می‌دهند که عدم مصرف این عنصر حیاتی در دوران بارداری میتواند جنین را به نقایص سیستم عصبی مبتلا کند، زیرا در صورت بروز این کمبود هنگام بارداری، لوله عصبی جنین به صورت کامل تشکیل نمی‌شود و سلامت جنین به خطر می‌افتد.
با این حساب توجه به مصرف کافی این ویتامین در تمام خانم‌ها به ویژه در سنین باروری ضروری است.
ویتامین B۱۲
یکی از عوارض مهم عدم مصرف ویتامین B۱۲ ایجاد عارضه کم خونی است که همین امر زمینه ساز بروز مشکلات عصبی و استرس‌های مزمن را نیز فراهم می‌کند. بدنیست بدانید بی‌حالی و خستگی زودرس در افراد میتواند یکی از دلایل کمبود این ویتامین باشد.
✅👈ویتامین B12: در صورت کمبود آن به خشکی و ترک پوست دور دهان و اطراف بینی مبتلا خواهید شد. نیاز روزانه: زنان ۱/۱ و مردان ۳/۱ میلی گرم. منابع: شیر، تخم مرغ,جگر,گوشت گاو و گوسفند و…
ویتامین C
اگر می‌خواهید کمبود ویتامین C بدن تان را رفع کنید، سراغ مصرف ترکیبات طبیعی حاوی این ویتامین بروید، زیرا کمبود این ویتامین نه تنها شما را مدام به انواع سرماخوردگی دچار می‌کند بلکه ممکن است به بیماری اسکوربوت هم مبتلا شوید.
همچنین حذف ویتامین C از رژیم افراد سالم طی ۳۰ روز حتی در صورت اشباع بودن ذخایر آن در بدن، علائم کمبود را تشدید می‌کند. بزرگسالان مبتلا به اسکوربوت ممکن است دچار تورم و خونریزی لثه، از دست دادن دندان، خواب آلودگی، خستگی، دردهای مفاصل در پاها، تحلیل عضلانی، ضایعات پوستی و تغییرات روانی مختلف شوند.
حتما بخوانید : تشک خوب چه تشکی است و چه تشکهایی برای ما مناسب هستند
مطالب بیشتر در کافه آبی دات آی آر
از دیگر علائم کمبود ویتامین C می‌توان به خونریزی زیرپوستی، پیچ‌خوردگی شدید موها، درد مفاصل، تورم لثه، افسردگی، سندروم شوگرن (نوعی اختلال التهابی مزمن و وابسته به دستگاه ایمنی) تب و تنگی نفس اشاره کرد.
✅👈ویتامین C: سبب جذب آهن و اسیدفولیک، افزایش مقاومت بدن در مقابل عفونت، ساخت جداره رگ های انتقال خون و سوخت وساز بدن شده، نقش آنتی اکسیدان را برای سلول ها ایفا می کند.Pb: نیاز روزانه: ۱۰۰ میلی گرم. منابع: انواع مرکبات، سیب زمینی، گوجه فرنگی,سبزی های خام و خانواده کلم ها
✅👈آهن:
کمبود آن ضعف، خستگی، ناتوانی در تمرکز، کم اشتهایی، رنگ پریدگی و تیرگی دور چشم ها را در پی دارد. نیاز روزانه: زنان ۱۵ و مردان ۸ ـ ۷ میلی گرم در روز. منابع: گوشت، تخم مرغ، سبزیجات و…
✅👈روی:
کاهش خارش پوست، ریزش مو، ایجاد خطوط سفید روی ناخن ها، زخم و پیری پوست، همچنین کاهش اسپرم در مردان می شود. نیاز روزانه: زن ها ۷ و مردها ۵/۹ میلی گرم. منابع: غلات سبوسدار، ماهی ساردین، میوه های مغزدار و…
✅👈سلنیم:
فقر سلنیم در بدن سبب عفونت های پیاپی می شود.
نیاز روزانه: مردان ۷۵ و زنان ۶۰ میکروگرم. منابع: غلات، ماهی، کشمش، گردو ، بادام ، تخمه آفتابگردان و تخم کدو
✅👈منیزیم:
در صورتی که بدن دسترسی کافی به منیزیم نداشته باشد اختلال در غده پاراتیروئید، شکنندگی استخوان ها و دندان ها، نقص در سیستم عصبی و انقباض های عضلانی، گرگرفتگی، اضطراب و بیقراری رخ می دهد. نیاز روزانه: مردان ۳۰۰ و زنان ۲۷۰ میلی گرم. منابع: بادام،گردو و نان سبوسدار و…
✅👈اسیدفولیک:
به ایجاد گلبول های خون کمک کرده، در تقویت عملکرد سلول های روده و معده نقش دارد. نیاز روزانه: ۴/۰ میلی گرم. منابع: جگر، صدف، حبوبات، دانه های روغنی و ماهی
✅👈بیوتین:
رویش و حفظ سلامت مو، ناخن و پوست اثرگذار است.
سبب جذب چربی های مورد نیاز و تقویت دستگاه عصبی هم می شود. نیاز روزانه: ۰۳/۰ تا ۰۶/۰ میلی گرم. منابع بیوتین : زرده تخم مرغ، جگر، انگور، هندوانه، موز، توت فرنگی، سبزی های دارای برگ های تیره .
